Als je ergens echt goed in wilt worden, moet je eerst in de flow komen. Maar wat is dat dan precies en hoe doe je dat? Ik heb er voorbeeld van beschreven, over leren vechten in een karateschool. Ga er maar aanstaan als beginner.
“Ik weet niet wat ik sta te doen.”
Als je net start met het trainen van karate kan het sparren nog onwennig voelen. Je leert een verdedigingshouding aan te nemen. Je Sensei (karate-leraar) helpt je daarbij. Je verdedigt je zo goed als je kunt, komt voorzichtig met een (tegen)aanval. Iets later kun je beter ontwijken en probeer je combinaties uit.
Maar, je zult een hele tijd denken: “Ik ben hier nog niet zo goed in.” Of: “Ik weet niet wat ik sta te doen.”
Je blijft iedere week opdagen, en het sparren gaat je steeds beter af. Je weet je staande te houden. En het lukt je zelfs te iemand te raken in de buik. Weer later lukt dat je nog gecontroleerd ook. Met snelheid. Experimenterend met combinaties in technieken. De adrenaline giert door je lijf als je hoge trap goed uit de verf komt. Als je snel genoeg bent, creatief genoeg bent. En op momenten veeg je het zweet van je voorhoofd en voel je de blauwe plekken op je arm. Leren knokken is leren knokken.
Met je hart al bonkend in je keel. Na iedere partij raap je jezelf bij elkaar.
Het sparren evolueert met de tijd. Door gewoon te blijven trainen. Al die facetten van karate te doorlopen. Er elke keer weer zijn. Trainen en ervaring opdoen. Je hebt de verandering vaak niet eens door. Tot op het moment dat je terugkijkt. Zoals ik dat nu mag doen.
Geen moment dat ik aan iets anders denk
Ik reageer op mijn partner en mijn partner op mij. Maar ik ben niet bezig hem te verslaan. Ik ben niet bezig hem hard te raken. We trainen samen. In een doorgaande stroom van technieken bewegen we om elkaar heen. Instinctief en bijna ritmisch weer ik de zijne af en daarop volgt er altijd een initiatief van mijn kant. Niet per sé om en om, wel doorgaand. Ik gebruik mijn hele lichaam, ik maak me groter of kleiner, beweeg om mijn partner heen, naar hem toe van opzij.
Het gaat automatisch. Vanuit ontspanning èn vanuit een flow.
En terwijl ik in die flow zit, is er geen moment dat ik aan iets anders denk, dan precies aan dat waar ik mee bezig ben. Als mijn aandacht zou verzwakken krijg ik direct een tik die me bij de les houdt. Tot in mijn diepste vezel ben ik alert, ben ik aanwezig. Zit ik in het moment. Ervaar ik mezelf, in mijn lichaam. En zie ik die ander, ook in diepe concentratie. Het is wonderlijk hoe mijn lichaam vanzelf beweegt en reageert. De bewegingen gaan sneller dan gedachten over die bewegingen kunnen vormen.
Niet meer bang voor foutjes
Mensen met minder ervaring zijn weleens letterlijk aan het worstelen met zichzelf. Nog te veel in hun hoofd, hebben nog (net) niet genoeg getraind en kunnen zich dan ook nog niet compleet aan het kumite (sparren) overgeven. Dat is logisch. Het vergt ten eerste ervaring, en vervolgens daarop leren vertrouwen. De enige manier vooruit, is stapjes blijven maken, blijven trainen. De draad weer oppakken na een vakantie of set-back.
Met die ervaring komt ook het meer en meer loskomen van het ego. Niet meer bang zijn om foutjes te maken. Als ik iets incasseer, dan ontvang ik met een lach. Dat was goed van de ander gezien, goed gevoeld. Doorgaand in die flow. En onderdeel daarvan is juist het feit dat mijn trainingspartner ook op een bepaald niveau knokt, en dus zorgt voor een uitdaging. We geven elkaar inzichten in blinde vlekken. En we ervaren daarin ook kansen. De kans om een treffende techniek te maken, de kans mijn sparren te verbeteren.
De kans mijn eigen karate te blijven ontwikkelen.
Dit kun jij ook gebruiken
Die flow kun je ook in een andere activiteit vinden. Gaat je ontwikkeling in jouw ogen niet snel genoeg? Hoe meer aandacht, energie en tijd je in je activiteit steekt, hoe harder je gaat. Maar het helpt jouw weg niet te zien als een wedstrijd. Jouw weg is nu eenmaal jouw weg, op jouw tempo. En uit mijn ervaring is trainen het prettigst vanuit een staat van ontspanning, met ingebouwde mijlpalen, waarbij je over langere perioden terugblikt op jouw vooruitgang.
Je kunt niet verwachten dat je in tien dingen tegelijk goed kunt zijn. Kies ergens voor, zodat je je kunt focussen en zorg er dan voor dat je een ritme vindt die voor jou werkt, waarbij je er plezier in blijft behouden. Het in de flow komen gebeurt dan echt vanzelf.
